IKASLEEN ANIZTASUNA KONTUAN HARTZEKO
Irakurketa funtsezkoa da garapen hezigarri, pertsonal eta emozionalean. Hala ere, hainbat ikasleren irakurtzeko trebetasunak ez dira egokiak autonomiaz lan egiteko. Horregatik, beharrezkoa da ideia garrantzitsu batzuk aintzat hartzea:
-
Irakurketak eta idazketak, jabekuntza prozesuak diren neurrian, denbora behar dute eta kontuan hartu behar dira beste era bateko gaitasunak, zailtasunak, erritmoak, egoera pertsonalak dituzten ikasleak (irakurtzeko edo idazteko zailtasun espezifikoak, gaitasun handiak, eskolatze sisteman berandu sartu diren ikasleak…)
-
Ikastetxeak planteamendu pedagogikoa behar du, irakurketa lantzeko eta ikasleen aniztasunari erantzuna emateko.
- Behaketa eta jarraipen sistematikoak beharrezkoak dira eta beraiek bideratuko dute esku-hartze hezigarria. Irakurtzeko konpetentziaren garapenari lotutako zailtasunak goiz detektatzeko eta irakaskuntza-ikaskuntza egoeretan ikasleen askotariko beharrei (ikasle etorkinak, dislexia eta antzeko zailtasun espezifikoak dituzten ikasleak...) erantzuteko prozedurak eta tresnak behar dira.
Jatorri neurobiologikoa duen berariazko hezkuntza-laguntza premia: dislexia.“Ondorioak edo albo-ondorioak ulermen-arazoak eta inprimatutako lengoaiarekiko esperientzia eskasa dira, eta horrek lexikoaren eta ezagutza orokorraren garapena oztopatzen du. Oinarrizko Hezkuntzan eta ondoren hainbat modutan agertzen da eta askotariko esku-hartze eta egokitzapen beharrak sortzen ditu”.*
Aniztasunari erantzuna emateak lan sistematiko eta antolatuaren bitartez ekarriko du irakurtzeko zailtasunak aurreikustea eta, hein handi batean, haiek leundu eta konpentsatzea, ikasle guztiek arrakasta akademikoa lortze aldera.
*Lyon,Shaywitzy Shaywitzy, 2003, 2.or.
Sakontzeko:
- EUSKO JAURLARITZA. HEZKUNTZA SAILA. Jardunbide egokien gidaliburua. Irakasleak eta irakurketaren irakaskuntza.
- SELLÉS, Mª. A. eta SENDRÓS, M. ¡Leemos! Propuestas prácticas para acercar la lectura a todos. Bartzelona: Horsori, 2016.
- GISPERT,D. eta RIBAS L. Alumnado con dificultades en el aprendizaje de la lectura. Bartzelona: Grao, 2010.
OHARRA: Hurrengo baliabide-zerrendak irakurketa lantzeko hainbat aukera biltzen ditu. Horietako asko interneten eskuratu daitezke. Baliabideak jardunbide egokien eredu edo ikastetxeak aintzat har ditzakeen jarduera gisa proposatzen dira.
Baliabide gehiago…
Haurren Garapenaren Jarraipenerako Protokoloa: Arreta Goiztiarra Hezkuntzan
Haurren Garapenaren Jarraipenerako Protokoloaren helburua garapenean izan daitezkeen nahasmenduak goiz detektatzea da, hezkuntza-laguntzarekin lotutako premia espezifikoak eragin ditzaketen nahasmenduei dagokienez.
Test para la detección temprana de las dificultades en el aprendizaje de la lectura y escritura
Dislexiaren diagnostiko goiztiarra egiteko froga, prozesamendu fonologikoarekin lotutako gabezietan oinarritua, lau urtetako haurretan aplikatu daiteke.
PROLEC Detección de dificultad
Test honen bidez irakurketa ebaluatzen da eta zailtasunak detektatzen dira idatzizko materialaren ulermenean parte hartzen duten prozesuetan: letrak identifikatzea, hitzak, prozesu sintaktikoak eta semantikoak antzematea.
PRODISLEX
Lanerako tresna gisa balio duen protokoloa. Hainbat helburu ditu, hain zuzen ere zailtasunak goiz detektatzea, ikasle horien arrakasta lortzeko estrategiak eskaintzea eta ikaskuntzan baldintza berdinetan parte hartzea.
Detección dificultades en la mecánica lectora
Irakurtzeko mekanika behatzeko txantiloia.
Ikusmen arazoak detektatzeko
Irakurketari aurre egiterakoan ikusteko zailtasunak behatzeko txantiloia.
Berni
Jolas forman diseinatutako Berni proiektuak irakurriaren/idatziaren ulermenean zailtasunak detektatzeko funtsezko bost aldagai aztertzen ditu eta diagnostiko goiztiar bat egitea ahalbidetzen du, haurra irakurtzen ikasten hasi aurretik. (EHU)
Katamotz
Irakurketa-prozesua hobetzen laguntzen duten Windows eta GNU/Linux-erako software libreko programak. Bide fonologikoarekin eta bide lexikoarekin lan egitea. Euskara eta gaztelania.
Katamotz Lectura. Irakurtzeko jariotasuna eta abiadura hobetzeko tresna.
Kataluga. Irakurtzeko eta idazteko zailtasunak lantzeko ariketak.
OggBikoiztu. Ahozko adierazpena lantzeko bikoizketa tresna erraza.
Katasimu. Euskaraz zenbatzen ikasteko jarduerak.
Katahots. Euskarazko eta gaztelaniazko testuen irakurketa errazten duen “TTS” tresna.
Yinayangu. Ikasgelako kideen izenak ikasteko ariketak eskaintzen dituen jolasa.
Piruletras
Ios-erako app honek dislexia lantzeko laguntza-jolas bat biltzen du, zati bat doakoa eta ordaindu beharreko deskargatzeko materialak ditu.
Irakurketa digitala
Arbel digitalaren bidez irakurtzen eta idazten irakasteko. Lehen Hezkuntzako 1. zikloa, irakurtzeko/idazteko zailtasunak kontuan hartuz.
Kulturarteko hezkuntza
Ikasle etorkinei arreta emateko helburuz sortutako webgune honetan, irakurketa-idazketa lantzeko askotariko baliabideak topatuko dituzue.
Martintxorekin euskara ikasten
HIPI programako ikasleentzako edo euskaran lehen urratsak ematen ari direnentzako materiala.
Los clubes de lectura fácil
Irakurketa irakurtzeko zailtasunak dituzten pertsonei hurbiltzeko tresna.
Lectura Fácil. EAE
Irakurketa Erraza zer den azaltzen duen bideo laburra. Zailtasunak dituzten pertsonekin lan egiteko baliabideak eta tresnak.
Irakurle digitala
Interneti konektatutako ahots-sintesia. Tresna honek idatzizko testu baten hitzak entzuteko aukera gehitzen die nabigatzaileei edo testu-prozesadoreei. Testuak euskaraz, ingelesez edo gaztelaniaz egon daitezke eta sistemak ahots sintetiko bat sortzen du, tonu eta soinu naturalarekin eta hizkuntza bakoitzari dagokion ahoskerarekin.
Mintzaira Bloga
Euskarazko materiala biltzen duen bloga. Material horietako batzuek irakurtzeko/idazteko prozesua eskuratzeko zailtasunak dituen ikasleei laguntzeko balio dute.
Ikasle etorkinen eskolatzea. Irakurketa-idazketa
Ikasle etorkinekin lan egiteko argibideak eta materialak. Euskaraz eta gaztelaniaz.
Ikasle etorkinen eskolatzea. Materialak Lukene sugegorri txirene
Irakurriaren ulermena lantzeko materiala.
Dificultades de lectoescritura
Hezkuntza-materialak biltzen dituen bloga, tartean irakurtzeko/idazteko zailtasunei buruzko materialak dituena.
Lectoescritura
Komunikazio handigarriari eta alternatiboari buruzko Aragoiko Gobernuaren atariak behar bereziren bat duten ikasleen komunikazioa errazten duten piktogramak, irudiak, materialak eta softwareak biltzen ditu, baita deskargatzeko material elaboratua ere.
¡Leemos! Propuestas prácticas para acercar la lectura a todos
Zailtasunak dituzten kolektiboekin lantzeko protokoloak eta jardunbide egokiak eskaintzen dituen liburua.
Irakurketa garatzeko eta sustatzeko ariketa bereziak
Askotariko ariketen bilduma: sistematikoak eta ludikoak.
Irakurtzen eta idazten aurrera!
Ikaskuntza-prozesuan zailtasunak dituzten eta dislexia duten pertsonekin lantzeko materiala.
Logopediako ariketak
Irakurtzeko zailtasunak dituzten pertsonei edo hizkuntzan murgiltzeko prozesuan dauden pertsonei zuzendutako jarduerak.